ზუგდიდში, დადიანების სასახლეთა ისტორიულ მუზეუმში, ლიტერატურული ფესტივალის „კოლხური დიადემის“ ინიციატივით განხორციელდა პროექტი „ლიტერატურა მშვიდობისთვის – ქართულ–აფხაზური ურთიერთობების გაძლიერება“, რომელმაც მკაფიოდ და დამაჯერებლად აჩვენა, რომ კულტურა და ლიტერატურა დღესაც რჩება იმ ძალად, რომელსაც შეუძლია ადამიანებს შორის ნდობის, დიალოგისა და შერიგების სივრცის შექმნა. ღონისძიება ჩატარდა აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის იძულებით გადაადგილებულ პირთა სამინისტროს, საქართველოს მწერალთა და შემოქმედთა კავშირის, სოხუმის სახელმწიფო უნივერსიტეტისა და საგანმანათლებლო ცენტრის „მამული, ენა, სარწმუნოება“ მხარდაჭერით.

საღამო, რომელიც უკვე მესამე წელია, ტრადიციულად ეძღვნება აფხაზეთთან დაკავშირებულ სულიერ, კულტურულ და ადამიანურ კავშირს, განსაკუთრებული ემოციური სიღრმითა და შინაარსობრივი სიმტკიცით გამოირჩეოდა. ღონისძიების მსვლელობისას არაერთხელ გამოიკვეთა მთავარი გზავნილი — ქართულ–აფხაზურ ურთიერთობებში ნამდვილი ხიდი პოლიტიკურ სივრცეში კი არა, საერთო კულტურულ მეხსიერებაში, ლიტერატურაში, ღირებულებებსა და ადამიანურ ურთიერთობებში გადის.

ღონისძიებას სიტყვით მიმართეს აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის იძულებით გადაადგილებულ პირთა მინისტრმა დავით ფაცაციამ, რომელმაც აღნიშნა, რომ მსგავსი ინიციატივები მოლოდინს სცდება და განსაკუთრებულ მნიშვნელობას იძენს დევნილი თემის ინტელექტუალური და კულტურული ინტეგრაციის პროცესში; საქართველოს მწერალთა და შემოქმედთა კავშირის სამეგრელო–ზემო სვანეთის რეგიონული ორგანიზაციის თავმჯდომარემ ლაშა გვასალიამ, რომელმაც ლიტერატურის მშვიდობისმყოფელი როლი გამოკვეთა; სოხუმის სახელმწიფო უნივერსიტეტის კანცლერმა დავით ჯალაღონიამ, რომელმაც ხაზი გაუსვა უნივერსიტეტის პასუხისმგებლობას კულტურული დიალოგის მხარდაჭერაში. საღამოს ასევე ესწრებოდნენ და სიტყვით გამოვიდნენ ლიტერატურული ფესტივალ „ქუჯის“ დამფუძნებელი ილია ერქვანია და პოეტი, პუბლიცისტი გური ოტობაია, რომლებმაც მადლიერება გამოხატეს სამინისტროსა და ორგანიზატორების მიმართ მსგავსი პროექტების მუდმივი მხარდაჭერისთვის.

ღონისძიება მაღალი პროფესიონალიზმით, სითბოთი და სიზუსტით წარუძღვა ქალბატონმა ცირა გულუამ, რომელმაც თითოეული პოეტის წარდგენა განსაკუთრებული პატივისცემითა და გულისხმიერებით მოახერხა, რაც არაერთმა დამსწრემ ცალსახად შეაფასა როგორც საღამოს ერთ-ერთი მთავარი ღირსება. კულტურულ გარემოს განსაკუთრებული ესთეტიკური ელფერი შესძინა მხატვარ რევაზ შენგელიას ნამუშევრების გამოფენამ, რომელმაც ღონისძიების სივრცე გაამდიდრა და დამსწრე საზოგადოების დიდი მოწონება დაიმსახურა.

პროექტის ფარგლებში განსაკუთრებული ადგილი დაეთმო ლიტერატურული ღვაწლის დაფასებას. მთავარი უმაღლესი ჯილდო — ილია ჭავჭავაძის პრემია და ოქროს მედალი — გადაეცა პოეტ შუკო ჯიქიას, მისი მრავალწლიანი შემოქმედებითი გზისა და 75 წლის იუბილეს აღსანიშნავად. ლამზირა ფირცხელავა დაჯილდოვდა თამარიონს ენდელითა და ჯვრით ნაყოფიერი შემოქმედებითი და საზოგადოებრივი მოღვაწეობისთვის; გია ჯიჭონაიასა და ბორის დავითაიას მიენიჭათ საქართველოს მწერალთა კავშირის დიპლომი და ქართული კულტურის ამაგდარის წოდება; ხათუნა ცომაიამ მიიღო მედეა კახიძის სახელობის პრემია; გია ხუბუა დაჯილდოვდა ნიკო ლორთქიფანიძის სახელობის დიპლომით ნაყოფიერი შემოქმედებითი საქმიანობისთვის.

ქართულ–აფხაზური დიალოგის ხელშეწყობაში, ლიტერატურის ძალით მშვიდობისკენ მიმართული გზავნილების გავრცელებასა და კულტურული თანამშრომლობის მხარდაჭერაში შეტანილი წვლილისთვის სპეციალური აღიარება გადაეცათ ნანა გვასალიას, შალვა ქარჩავას, კესო ჩხაპელიას, ია კვიტიას, ოთარ აძინბაიას, პაატა რატიას და სხვა პოეტებს. განსაკუთრებული პატივისცემით აღინიშნა ლიტერატურული ფესტივალ „ქუჯის“ დამფუძნებლის, ილია ერქვანიას წვლილი რეგიონული ლიტერატურული პროცესების განვითარებაში, ხოლო უხუცეს პოეტს, 86 წლის ჯანიკო ექბურიას, სიცოცხლისა და ლიტერატურის წინაშე გამორჩეული შემოქმედებითი ღვაწლისთვის განსაკუთრებული მადლიერება გამოეხატა.

ღონისძიებაზე ასევე გაცხადდა მნიშვნელოვანი სამომავლო ნაბიჯები: იანვარში თბილისში, სოხუმის სახელმწიფო უნივერსიტეტში, დაიგეგმება ოთხმრივი მემორანდუმის გაფორმება, რის შედეგადაც უნივერსიტეტი ლიტერატურული ფესტივალის „კოლხური დიადემის“ ოფიციალური პარტნიორი გახდება. ამავე საღამოს გამოცხადდა დიმიტრი გულიას სახელობის პრემიის დაწესება, რომლის ფარგლებში როლები გადანაწილდება აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის იძულებით გადაადგილებულ პირთა სამინისტროს, სოხუმის სახელმწიფო უნივერსიტეტისა და პარტნიორი ორგანიზაციების მონაწილეობით, რაც პროექტს სტაბილურ ინსტიტუციურ საფუძველს შესძენს.

ლიტერატურული ფესტივალი „კოლხური დიადემა“ ამ პროექტით საკუთარ პირველ დიდ გზავნილს აფიქსირებს — კულტურა წინ უსწრებს პოლიტიკას, ლიტერატურა ამსუბუქებს ტკივილს, ხოლო ადამიანური სიტყვა რჩება ყველაზე ძლიერ იარაღად მშვიდობისკენ მიმავალ გზაზე.